De gemeente Apeldoorn heeft veel geïnvesteerd in kapitaalgoederen (assets) in de vorm van wegen, groen, riolering, openbare verlichting, speelvoorzieningen en andere technische infra. In deze paragraaf treft u een overzicht van onze assets aan, met uitzondering van het gemeentelijk vastgoed. Dit wordt in de paragraaf vastgoed verder behandeld.  

Het beheer van de kapitaalgoederen is van groot belang voor het zo goed mogelijk functioneren van de gemeente op vele terreinen. In deze paragraaf willen we inzicht geven op welke wijze het beheer van de gemeentelijke kapitaalgoederen wordt geborgd.

Voor het beheer van onze openbare ruimte is het Strategisch Assetmanagement Plan (SAMP) leidend. Hierin zijn onder meer de huidige kwaliteit van de assets, de ontwikkelingen op functioneel en technisch vlak en de ambities die we met de assets hebben uitgewerkt. Kerngedachte is dat we met vervanging van assets meer integraal en gebiedsgericht werken en met het beheer expliciet bijdragen aan de doelstellingen van gemeente Apeldoorn.

Belang openbare ruimte

De openbare ruimte is de plek waar alles letterlijk en figuurlijk samen komt; het is de plek waar mensen elkaar ontmoeten, naar hun werk gaan, spelen, sporten en ontspannen. Het is ook de plek waar ambities rondom bijvoorbeeld klimaatadaptatie, biodiversiteit, inclusiviteit en circulariteit worden gerealiseerd.

De openbare ruimte vervult daarmee een belangrijke rol in onze Brede Welvaart. Via onze assets in de openbare ruimte sturen we op de leefkwaliteit voor mens en dier. Die assets moeten allereerst functioneel en veilig zijn. In totaliteit beheren we de volgende assets, met een totale waarde van 2 miljard euro.

Toenemende vervangingsinvesteringen

Apeldoorn is na de oorlog snel gegroeid, grote delen van de openbare ruimte zijn verouderd en komende jaren aan vervanging toe.

Belangrijke assets in deze vervangingsgolf zijn de wegen. De opgave voor wegen neemt komende 15 jaar met een factor 3 tot 4 toe. De structurele investeringsmiddelen hiervoor (tot 2028) zijn inmiddels in de MPB opgenomen.

Een andere kapitaalintensieve asset zijn de riolen. Vanwege de draagkrachtige (zand)bodem gaan riolen in Apeldoorn lang mee. Ook voor riolen is er sprake van een vervangingsgolf, alleen ligt deze een stuk verder in de toekomst (na 2060).

In 2027 zal u een nieuw SAMP worden aangeboden waarbij een nieuwe langjarige prognose is gemaakt. De globale prognose vanuit het huidige SAMP ziet u in onderstaande grafiek:

onderstaande tabel wordt op de website weergegeven als interactieve grafiek

Beleidskaders

Het belangrijkste beleidskader is het Strategisch assetmanagementplan (SAMP)

In het SAMP zijn vijf doelen benoemd waar we komende jaren aan werken:

Onze openbare ruimte

1. biedt een aantrekkelijke, schone, hele en veilige basis voor alle functies (basis op orde)
2. stimuleert bewegen en ontmoeten
3. draagt bij aan klimaatadaptatie
4. draagt bij aan biodiversiteit
5. ondersteunt inclusiviteit en levert daarmee een bijdrage aan de brede welvaart van Apeldoorn.

Daarnaast werken we aan een meer integrale en gebiedsgerichte manier van werken. Niet de techniek van de assets is leidend, maar de meerwaarde die onze werkzaamheden hebben voor de doelstellingen en ambities van Apeldoorn. Dat zien we terug als we (delen van) de openbare ruimte vervangen. Tegelijkertijd zorgen we dat de openbare ruimte wordt aangepast naar de eisen en wensen van deze tijd. We verbeteren de waar mogelijk de verkeersveiligheid en toegankelijkheid. We koppelen hemelwater af en vergroenen zoveel mogelijk. Bij aanpassingen in de inrichting van hun leefomgeving krijgen omwonenden de kans om te participeren.

Om dit aantoonbaar en transparant te kunnen doen implementeren we assetmanagement.

In het SAMP zijn 2 kwaliteitsnormen opgenomen voor de openbare ruimte:

1. Kwaliteitsnorm voor het dagelijks onderhoud (schoon)
   Gemiddeld een basiskwaliteit (CROW beeldsystematiek)
   Dit gaat om werkzaamheden zoals maaien, vegen en klein onderhoud. De mate waarin we onze openbare ruimte netjes en verzorgd is, heeft gemiddeld een basiskwaliteit. Op drukke plekken een iets hogere kwaliteit en op plekken waar dat kan iets lager. Deze werkzaamheden worden betaald uit exploitatiemiddelen.
2. Kwaliteitsnorm voor de technische kwaliteit (functioneren)
   Gemiddeld 80% heeft minimaal een redelijke kwaliteit (NEN2767)
   Dit gaat over vervanging en groot onderhoud, daarmee zorgen we dat onze openbare ruimte nu en in de toekomst goed blijft functioneren en we geen onoverkomelijke achterstanden oplopen. In de regel worden de kosten van deze werkzaamheden geactiveerd.

Overige relevante beleidsdocumenten voor onderhoud kapitaalgoederen:

• Gemeentelijk water en rioleringsplan 2022-2026
• Agenda klimaatadaptatie en natuur 2024-2027
• Verkeersvisie (2016)
• Parkeervisie (2019)
• Omgevingsvisie
• Bomennota (2024)

Stand van zaken

In het SAMP is verantwoord welke exploitatie- en investeringsmiddelen nodig zijn om de kwaliteitsdoelstellingen te halen en wat er aanvullend nodig is om te kunnen werken aan de 5 beheerdoelen.

Voldoende goed gekwalificeerd personeel vinden om beheerdoelen te halen blijft een aandachtspunt en risico. Dat is onder meer het geval bij projecten voor vervanging en groot onderhoud of ecologisch beheer. En niet alleen intern hebben we hier last van, maar ook extern en bij partners in de openbare ruimte (zoals Liander). We zien dan ook dat afgelopen jaren de investeringsuitgaven achterblijven ten opzichte van de middelen. Doelstelling hiervoor is maximaal 5M€ overlopen in 2027 (projecten duren soms langer dan één jaar, dus enige overloop is onvermijdelijk).

Inmiddels komt de energie- en warmtetransitie op stoom. Veel is nog onzeker, maar de kans is aanwezig dat we op meerdere plekken warmtenetten krijgen. Dat is een ingrijpende opgave. De ondergrondse ruimte is beperkt en we hebben daarin ook andere doelstellingen (zoals riolering, berging hemelwater of wortelruimte voor bomen). Ook lijkt het logisch om vervanging van de openbare ruimte te combineren met de aanleg van een warmtenet. Komende jaren gaan we aan de slag met een langjarige breed afgestemde programmering. Op aantal plekken in de wijken Kerschoten en De Maten temporiseren we op dit moment vervanging en onderhoud om kapitaalvernietiging te voorkomen indien tot een warmtenet wordt besloten. Hoewel we een grootschalig aanpak in deze buurt afstemmen op een mogelijk warmtenet, blijven we klein onderhoud uitvoeren en/of investeren we gericht op leefbaarheid.

Klimaatverandering heeft invloed op onze assets. Hitte, droogte, hevige buien, invasieve soorten en plagen zijn onvoorspelbaar, maar komen in toenemende mate voor. In onze exploitatie houden we al rekening met deze risico’s. In de klimaatagenda staat hoe we deze onderwerpen structureel aanpakken.

Wat doen we in 2026

In 2026 gaan we verder met de uitrol van ecologisch beheer bij het dagelijks onderhoud. Hiermee wordt o.a. de biodiversiteit bevordert. Vooral in het onderhoud van grassen is dit duidelijk zichtbaar. Grote delen gras die voorheen intensief werden gemaaid, worden nu extensiever onderhouden. Hierdoor ontstaat een bloemrijke grasvegetatie, met een hogere ecologische waarde. Voor onkruidbestrijding in heestervakken geldt hetzelfde. Onkruiden worden bestreden waar nodig en kruiden gestimuleerd waar mogelijk.

Een greep uit onze projecten:

• 1e Wormenseweg, vervanging en herinrichting;
• Revitalisering Rivierenkwartier
• Oude Beekbergerweg, rioolmaatregelen, vervanging en herinrichting
• Vervanging/herinrichting diverse wegen in buurten oud Zevenhuizen, Beekbergen en Componistenbuurt.
• Westenenkerpark  - Inrichten basketbalveld mede geschikt voor rolstoelbasketbal
• Mheenpark Actieve speelplek - Opknappen tennisbaan en basketbalveld tot speel- en ontmoetingsplek die uitnodigt om meer te gaan bewegen voor jong en oud.
• Verbeteren groeiplaatsen bestaande bomen. (ca. 600 stuks);
• Vervanging van 4 VRI’s (reguliere vervanging)
• Alle armaturen die we vervangen, vervangen we door dimbare LED. Komende jaren ligt er extra focus op de hoofdwegen. Naar verwachting zijn rond 2035 alle armaturen vervangen door dimbare LED’s;
• Koning Lodewijklaan - Nieuwe speelplek voor kinderen in basisschoolleeftijd passend in de beschermde status van de laan.
• Voor de ca. 20-25 kapitaalintensieve kunstwerken worden voor de komende 10 tot 15 jaar nog geen grote investeringen verwacht.

Ook gaan we verder met de implementatie van assetmanagement in onze organisatie. Hierbij ligt in 2026 de nadruk op betere programmering.

Onderhoud vastgoed

Wij verwijzen u naar de Paragraaf Vastgoed .